Chips: Klein, kleiner, KLEINST.

Het einde van Moore's Law
De viering van de vijftigste verjaardag van Moore's Law is nog maar net geweest, of de 'wet' wordt 'al' ontkend.

In 1965 publiceerde Gordon Moore, medeoprichter van Intel, een verassend vooruitziend artikel waarin stond dat het aantal transistors op een geïntegreerde schakeling iedere twee jaar zou verdubbelen en waarin werd voorspeld dat deze snelheid ertoe zou leiden dat computers gebruikt zouden worden in huizen, auto's en communicatiesystemen.

Dat idee, welke bekend is als Moore's Law, heeft geholpen om de digitale revolutie te versterken. Met het exponentieel goedkoper en robuuster worden van computing performance, zijn we in staat geweest om er veel meer mee te doen. Het heeft een enorm effect gehad op het vermogen van de maatschappij om informatie te verwerken en het makkelijker en sneller te bereiken. Iedere nieuwe generatie chip is kleiner dan en mintens zo krachtig als als zijn voorganger, maar minder duur om te maken. Zelfs een simpele smartphone is vandaag de dag krachtiger dan de supercomputers uit het verleden.

Echter, deze 'wet' zal binnenkort zijn beperkingen bereiken. De fysieke beperking van hoe klein verwerkingstechnologie kan worden is nu in zicht.

Volgens de voorspellingen van chip fabrikanten zal de fysica die bepaalt hoe chips zich gedragen niet langer van toepassing zijn zodra de vijf nanometer verwerkingstechnologie arriveert ergens rond 2021. Als een chip kleiner wordt dan dat, dan zullen elektronen zich onbetrouwbaar gaan gedragen. De chips kunnen misschien wel kleiner gemaakt worden, maar er zal geen garantie zijn dat ze werken.

De shift in het boeken van progressie
Toch betekent het einde van Moore's Law absoluut niet het einde van progressie. Wel zal er een shift komen van de focus op de chip naar het systeem in zijn geheel, door zowel hardware als software strategieën te volgen. Maar, hoewel het verkleinen van de afstanden op systeem niveau bijvoorbeeld een manier is om performance te verhogen, zal het menselijke aspect een grotere rol in progressie gaan spelen. 

Toen Moore zijn beroemde wet formuleerde, waren computers nog enorme apparaten die weinig mensen zagen. Na zo'n twintig jaar kregen we personal computers en weer twintig jaar later ontpopte de mobile revolutie. De toekomst van de technologie zal altijd menselijker worden.

Bernie Meyerson, IBM's Chief Innovation Officer, verwacht dat in 2020 systeem performance nog steeds exponentieel zal verbeteren, maar dat we onze opvatting van informatie technologie weer moeten veranderen. Deze keer moet het veranderen van machines die informatie opslaan, analyseren en terugvinden, naar systemen die actieve partners zijn in een natuurlijke mens/machine samenwerking. 

Waar we als mens vroeger werden gewaardeerd voor ons vermogen om fysiek werk te doen, gevolgd door de waardering op basis van onze cognitieve vaardigheden, zal deze waardering nu verplaatsen. In de toekomst, wanneer machines cognitieve taken effectiever kunnen vervullen dan de mens, zullen we waarschijnlijk ontdekken dat het concurrentievoordeel zal liggen bij degenen die het best kunnen samenwerken, zowel met mensen als met machines. De sleutel tot vooruitgang in de toekomst ligt volgens hem dus niet zozeer in techniek zoals microchips, maar in onszelf.